Beden Kitle İndeksi (BKİ) Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Sağlıklı beslenme; büyüme ve gelişme, sağlığın korunması , iyileştirilmesi ve geliştirilmesi,yaşamın sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin arttırılması için besinlerin yeterli ve dengeli tüketilmesidir. Bireyin beslenme durumuna birçok etmen etki etmektedir.Bireyin yaşı,cinsiyeti, genetik özellikleri, stres, yaşam biçimi şekilleri (fiziksel aktivite ve sigara içme alışkanlığı gibi), çalışma koşulları gibi birçok diğer sosyal ve kültürel özellikler beslenme durumu üzerinde etkili olmaktadır.
Beslenme durumunun saptanmasında; antropometrik ölçümler (vücut boyutlarının ve bileşiminin saptanması), klinik belirtilerin , diyetle besin alımının saptanması kullanılan temel yaklaşımlardır.
Vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi, bel çevresi, kalça çevresi, üst orta kol çevresi, deri kıvrım kalınlıkları gibi ölçümler antropometrik ölçümler arasında yer almaktadır. Ölçümler düzenli olarak kullanıldığı takdirde bireyin beslenme durumu sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilir.
Ağırlık; vücuttaki toplam kas, su, yağ ve kemiklerin toplamı demektir.Beslenme durumunun göstergesi olarak vücut ağırlığı ölçümü sıklıkla kullanılmaktadır. Vücutta su miktarının artması (ödem, ascit birikimi) veya azalması (ishal vb), tümör varlığı, organ büyümesi gibi durumlarda vücüt ağırlığı ölçümü doğru sonuç vermemektedir.
Beden kitle indeksi (BKİ) zayıflık ve şişmanlık durumunun saptanması amacıyla kullanılmaktadır.Pratik bir yöntemdir ve sporcular hariç tüm yaş grupları için kullanılabilir.
BKİ ; kilogram cinsinden vücut ağırlığı,metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünerek elde edilmektedir. Daha sonra bu oran standartlara göre kıyaslanarak beslenme durumu hakkında bilgi edinilir.
Dünya Sağlık Örgütü(WHO) standartlarına göre 19 yaş ve üzeri bireylerin BKİ değerleri;
Şeklinde sınıflandırılmaktadır.
0-5 yaş grubu WHO-2006 standartları, 5-19 yaş grubu ise WHO-2007 standardına göre değerlendirilmektedir.Beslenme alışkanlığı , yaşam biçimini belirleyen ve insan sağlığı üzerindeki en önemli faktörlerdendir. Yetersiz ya da aşırı beslenme; ölüm ve birçok hastalık üzerinde önemli bir rol oynamaktadır.Tüm bu nedenlerden dolayı beslenme durumunun saptanması bireyin ve toplumun sağlığının geliştirilmesinde temel taş görevi görür. Ağır düzeyde zayıf ya da şişman katagorisi sağlığı olumsuz etkilemektedir birçok sağlık sorununa neden olur,yaşam kalitesini düşürür ve müdehale edilmesi gerekir.BKİ değerini kullanarak beslenme durumumuzu değerlendirmeyi ihmal etmeyelim.
SAĞLIKLA KALIN
Stj.Dyt.AYSUN BOZOĞLU